Τι πρέπει να ξέρετε για τα μπατόν πεζοπορίας και τα πλεονεκτήματα τους

Τα μπατόν πεζοπορίας συνήθως τα εκτιμά κανείς μόνο αφού τα χρησιμοποιήσει.

Σε όσους δεν τα έχουν χρησιμοποιήσει, τα μπατόν (ή μπαστούνια πεζοπορίας) φαίνονται πιο πολύ σαν ένα περίεργο και μάλλον άχρηστο αξεσουάρ πεζοπορίας. Ακόμα και έμπειροι πεζοπόροι, συνήθως μεγαλύτερης ηλικίας, θεωρούν τα μπατόν δευτερεύουσας σημασίας, κάτι σαν εφετζίδικο γκατζετάκι των νέων πεζοπόρων. Είναι αυτοί που πολλές φορές ψάχνουν για ξύλα στο ξεκίνημα των μονοπατιών (σπασμένα ή τα σπάνε εκείνη τη στιγμή) για να τα χρησιμοποιήσουν ως μπαστούνια κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας. Κι όμως, όταν χρησιμοποιήσει κανείς ένα ζευγάρι μπατόν σε μια πεζοπορία θα καταλάβει αμέσως τα πλεονεκτήματα, και στην ανάβαση και στην κατάβαση.

Φανταστείτε τα μπατόν πεζοπορίας σαν το χερούλι στα σκαλοπάτια. Αν τα σκαλοπάτια είναι λίγα, πιθανότατα δεν θα χρειαστείτε καθόλου το χερούλι. Αν όμως τα σκαλοπάτια είναι πολλά (όπως τα 999 σκαλοπάτια που ανεβαίνουν στο Παλαμήδι ), τότε το χερούλι βοηθάει να τα ανεβείτε πιο άνετα γιατί μεταφέρει μέρος της κούρασης στα χέρια και έτσι μειώνει την κούραση στα πόδια. Αντίστοιχα και στην κατάβαση, πιάνοντας το χερούλι μειώνεται η καταπόνηση στα γόνατα και η κατάβαση των σκαλοπατιών γίνεται πιο εύκολη.

Αυτό δεν σημαίνει ότι με τα μπατόν πεζοπορίας θα κουραστείτε λιγότερο. Ειδικά τα χέρια σας θα κουραστούν περισσότερο απ'ότι αν δεν χρησιμοποιούσατε μπατόν. Όμως, η συνολική κούραση διαχέεται ομοιόμορφα σε ολόκληρο το σώμα (χέρια, ώμους, πλάτη και πόδια) και όχι μόνο στα πόδια. Έτσι η συνολική αντοχή όλου του σώματος αυξάνεται και μαζί της αυξάνεται και η απόλαυση της πεζοπορίας.

1. Τι είναι τα μπατόν πεζοπορίας

Τα μπατόν πεζοπορίας είναι μεταλλικά μπαστούνια που διευκολύνουν την πεζοπορία και τα οποία έχουν αναπαυτική λαβή για τα χέρια στο πάνω μέρος και σκληρό άκρο στο κάτω μέρος για να μη φθείρονται όταν έρχονται σε επαφή με το έδαφος. Είναι συνήθως ρυθμιζόμενα, δηλαδή μπορεί να ρυθμίσει κανείς το μήκος τους ανάλογα με την περίσταση (θα αναφέρουμε πιο κάτω τις διάφορες ρυθμίσεις που μπορείτε να κάνετε).

Τα μέρη ενός μπατόν πεζοπορίας

Στο πάνω μέρος του μπατόν υπάρχει η λαβή από την οποία πιάνετε το μπατόν. Η λαβή αυτή είναι συνήθως ελαστική, αφρώδης (υλικό EVA) ή από φελλό (φυσικό υλικό αλλά πολλές φορές χρησιμοποιείται συνθετικός φελλός). Οι διαφορές τους δεν είναι πολύ μεγάλες και σημαντικές για ερασιτεχνική χρήση και η επιλογή είναι περισσότερο θέμα γούστου. Οι λαβές από φελλό, θεωρούνται οι καλύτερες, καθώς δεν απορροφούν την υγρασία από τα χέρια και προσφέρουν μια μικρή επιπλέον αντικραδασμική δράση. Επιπλέον, ο φελλός είναι φυσικό και περιβαλλοντικά φιλικό υλικό. Οι αφρώδεις EVA λαβές συνήθως είναι λίγο πιο απαλές στην αφή και λίγο πιο ανθεκτικές στο χρόνο, αλλά δεν απομακρύνουν τόσο πολύ την υγρασία όσο ο φελλός . Οι ελαστικές λαβές προσφέρουν μια επιπλέον μόνωση όταν ο καιρός είναι κρύος, δεν θεωρούνται όμως τόσο καλές στον ζεστό καιρό.

Κατά τη γνώμη μας η λαβή είναι περισσότερο θέμα προσωπικής προτίμησης. Για παράδειγμα, σε μερικούς ανθρώπους δεν αρέσει η αίσθηση του πλαστικού και προτιμούν την πιο "φυσική" αίσθηση του φελλού. Όλες οι λαβές είναι ανατομικές και ταιριάζουν στα περισσότερα χέρια.

Υπάρχουν και λαβές που έχουν ελαφριά κλίση προς τα εμπρός. Μην τις προτιμήσετε εκτός κι αν έχετε κάποιον ανατομικό λόγο ή ξέρετε πολύ καλά τι κάνετε και τις θέλετε για ειδική περίπτωση. Οι ίσιες λαβές είναι γενικά οι καλύτερες και πιο άνετες για τις περισσότερες περιπτώσεις.

Δίπλα στη λαβή υπάρχει ο ιμάντας (ή δέστρα) με τον οποίο ασφαλίζει, κατά κάποιο τρόπο, το χέρι σας πάνω στο μπατόν. Ο ιμάντας βοηθάει στην καλύτερη εφαρμογή αλλά και για να μη σας φύγει το μπατόν και το χάσετε σε κάποια άγαρμπη κίνηση. Σε δύσκολα μονοπάτια καλύτερα να μην ασφαλίζετε το χέρι σας με τον ιμάντα για να μπορείτε να απελευθερωθείτε γρήγορα σε περίπτωση πτώσης.

Τα μπατόν συνήθως αποτελούνται από 2 ή 3 μέρη τα οποία ασφαλίζουν μεταξύ τους με έναν μηχανισμό ασφάλισης. Αυτός μπορεί να είναι βιδωτός ή με clips. Οι μηχανισμοί ασφάλισης με clips (όπως αυτός που φαίνεται παρακάτω) είναι πιο εύκολοι στη χρήση με γάντια και δείχνουν γενικά ότι πάνε να αντικαταστήσουν τους βιδωτούς μηχανισμούς, λόγω μεγαλύτερης αντοχής στο χρόνο.

Μηχανισμός ασφάλισης μπατόν πεζοπορίας

Κάθε μπατόν συνοδεύεται συνήθως από 2 πεταλούδες χιονιού (ή άμμου) που βοηθάνε να μην βυθίζεται το μπατόν στο χιόνι, στην άμμο ή σε βαλτώδες έδαφος. Είναι αυτές οι πεταλούδες που είναι αρκετά μεγάλες, στρογγυλές και με τρύπες περιμετρικά. Τα περισσότερα επίσης μπατόν περιλαμβάνουν 2 πλαστικές μύτες. Οι πλαστικές μύτες μειώνουν τον θόρυβο του μπατόν όταν η πεζοπορία γίνεται σε σκληρό έδαφος (π.χ. κροκάλες ή άσφαλτο) και προστατεύουν την άκρη του μπατόν από τη φθορά.

Πεταλούδες χιονιού

Τα μπατόν πεζοπορίας είναι συνήθως κατασκευασμένα από αλουμίνιο, εξαιτίας του χαμηλού του βάρους και της μεγάλης αντοχής του σε διάβρωση. Υπάρχουν όμως και ξύλινα μπατόν πεζοπορίας (μαγκούρες, μπαστούνια) όπως επίσης και μπατόν κατασκευασμένα από ανθρακονήματα (carbon fiber), τα οποία είναι πανάλαφρα και πάρα πολύ ανθεκτικά.

Το αλουμίνιο κάτω από πολύ ισχυρή πίεση και αντίξοες συνθήκες μπορεί να λυγίσει, σπάνια όμως θα σπάσει. Αντίθετα, τα μπατόν από ανθρακονήματα κάτω από πολύ ισχυρή πίεση θα σπάσουν κατευθείαν, δε θα λυγίσουν. Επομένως. αν τα μπατόν σας είναι απολύτως απαραίτητα εκεί που θα πάτε, είναι καλύτερα να έχετε μαζί σας μπατόν αλουμινίου, τα οποία ακόμα και αν λυγίσουν θα συνεχίσουν να λειτουργούν.

2. Πλεονεκτήματα χρήσης των μπατόν πεζοπορίας

Τα πλεονεκτήματα χρήσης των μπατόν πεζοπορίας είναι πολλά. Κατά τη γνώμη μας, αποτελούν ένα βασικό αξεσουάρ πεζοπορίας και από τα είδη κάμπινγκ που θα αγαπήσετε. Αναφέρουμε παρακάτω τα περισσότερα από αυτά (αν ξεχνάμε κάποιο γράψτε το στα σχόλια στο τέλος του άρθρου):

Μεταφέρουν ένα ποσοστό βάρους στα χέρια και έτσι μειώνουν την καταπόνηση στα πόδια. Σκεφτείτε ότι αυτό συμβαίνει σε κάθε βήμα και τα βήματα σε μια πεζοπορία μετριούνται σε χιλιάδες. Αυτό σημαίνει ότι κάθε βήμα γίνεται λίγο πιο ανάλαφρο και πιο εύκολο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς ειδικών, το βάρος που πέφτει σε κάθε πόδι μειώνεται κατά 5 με 9 kg κάθε φορά που γίνεται χρήση του μπατόν. Ένας μέσος άνθρωπος κάνει περίπου 130 με 150 βήματα ανά 100 m. Η χρήση μπατόν για τη μικρή απόσταση των 100 m μειώνει κατά περίπου 600-1350 kg το βάρος που πέφτει στα πόδια και τους αστραγάλους. Σε μια πεζοπορία 5 ωρών, το βάρος που γλυτώνουν τα πόδια λόγω της χρήσης μπατόν κυμαίνεται από 35 έως 70 τόνους! Τα νούμερα είναι απίστευτα μεγάλα και δεν περιλαμβάνουν το επιπλέον βάρος του σακιδίου ή τυχόν έξτρα εξοπλισμού!
Με τη χρήση μπατόν κάθε βήμα γίνεται πιο εύκολο, η μέση ταχύτητα της πεζοπορίας αυξάνει έως και 10%. Επειδή όλα γίνονται λίγο πιο εύκολα, θα διαπιστώσετε ότι μπορείτε να φτάσετε τελικά λίγο πιο μακριά χρησιμοποιώντας τα μπατόν.
Τα μπατόν μειώνουν τους κραδασμούς που επιβαρύνουν τα γόνατα και τους αστραγάλους, ειδικά στην κατάβαση. Ως αποτέλεσμα, η κατάβαση γίνεται πιο εύκολα αλλά και με μεγαλύτερη ασφάλεια (γιατί υπάρχει μικρότερη πιθανότητα τραυματισμού ή πτώσης).
Η χρήση των μπατόν και ο συγχρονισμός κίνησης ποδιών-χεριών βοηθά επίσης να αποκτήσετε ένα σταθερό ρυθμό πεζοπορίας ακόμα και όταν το έδαφος αρχίζει να γίνεται ελαφρώς επικλινές. Μικρές ανηφόρες ή κατηφόρες δεν γίνονται αντιληπτές με τη χρήση των μπατόν και ο ρυθμός πεζοπορίας παραμένει σταθερός.
Αυξάνουν πολύ την ισορροπία κατά το περπάτημα, γιατί προσθέτουν 1 επιπλέον σημείο επαφής με το έδαφος (τα 2 πόδια συν το 1 μπατόν που ακουμπάει στο έδαφος). Τα 3 σημεία επαφής με το έδαφος διευκολύνουν πολύ την ισορροπία του σώματος, ειδικά σε δύσκολα εδάφη. Θα διαπιστώσετε ότι μονοπάτια που πριν σας φαίνονταν απόκρημνα, με τα μπατόν θα σας φαίνονται πιο βατά και λιγότερο επικίνδυνα. Ειδικά όταν ο καιρός είναι βροχερός και το έδαφος ή τα βράχια γλυστράνε, τα μπατόν θα σας βοηθήσουν πολύ να κρατήσετε την ισορροπία σας.
Βοηθούν να κρατήσετε μια καλύτερη στάση σώματος στα επικλινή εδάφη. Ειδικά στις ανηφόρες, χωρίς τα μπατόν, ο πεζοπόρος έχει την τάση να γέρνει μπροστά, κάτι που επιβαρύνει τη μέση (ειδικά αν υπάρχει και το βάρος ενός σακιδίου). Με τη χρήση των μπατόν, το σώμα μένει πιο ίσιο και το βάρος του σακιδίου επιβαρύνει λιγότερο τη μέση.
Μπορείτε να απομακρύνετε αγκαθωτούς θάμνους, βρεγμένα χόρτα ή ιστούς αράχνης από το μονοπάτι σας.

Επιπλέον, τα μπατόν πεζοπορίας έχουν και μερικές δευτερεύουσες χρήσεις εκτός από το να σας διευκολύνουν σε μια πεζοπορία. Τα μπατόν πεζοπορίας, αν τα δει κανείς απλοποιημένα, είναι ουσιαστικά ελαφρείς, ανθεκτικοί μεταλλικοί σωλήνες με μεγάλη ακαμψία και αντοχή. Τα χαρακτηριστικά αυτά τα καθιστούν κατάλληλα για μερικές δευτερεύουσες χρήσεις όπως:

Στήσιμο πρόχειρης σκηνής κάμπινγκ ή πρόχειρου καταλύματος σε περίπτωση ανάγκης. Με 2 μπατόν πεζοπορίας και ένα αδιάβροχο μουσαμά μπορείτε να στήσετε γρήγορα μια σκηνή επιβίωσης.
Μέτρηση ύψους χιονιού ή βάθος ποταμού. Βυθίστε το μπατόν στο χιόνι ή το νερό και μετρήστε (για να ξέρετε που πατάτε).
Κατασκευή νάρθηκα ή φορείου. Ανάλογα με την περίπτωση, τα μπατόν πεζοπορίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως νάρθηκας ή να αποτελέσουν τα άκρα ενός φορείου για τη μεταφορά ασθενούς ή τραυματία.
Εκφοβισμός και προστασία από σκυλιά ή άλλα ζώα που έρχονται προς το μέρος σας με άγριες διαθέσεις. Τέτοια συναπαντήματα δεν είναι σπάνια στα μονοπάτια των βουνών.

3. Μειονεκτήματα χρήσης των μπατόν πεζοπορίας

Τα μειονεκτήματα χρήσης των μπατόν πεζοπορίας είναι κυρίως τα παρακάτω:

Κόστος αγοράς. Παρόλο που δεν κοστίζουν πολύ, ακόμα και τα 35€ μπορεί για κάποιον να είναι πολλά και να προτιμάει π.χ. να τα δώσει για μια επιπλέον διανυκτέρευση σε ένα χωριό.
Αυξάνουν τη συνολική ενέργεια που καταναλώνετε σε μια πεζοπορία. Λογικό, αφού πρέπει να κουβαλάτε και να χρησιμοποιείτε τα μπατόν. Όπως είπαμε όμως η κούραση πλέον διαχέεται ομοιόμορφα σε όλο το σώμα με τη χρήση των μπατόν και δεν επιβαρύνει μόνο τα πόδια.
Με τα μπατόν τα χέρια σας δεν είναι ελεύθερα. Αυτό είναι λίγο εκνευριστικό όταν θέλετε να δείτε τον χάρτη, να τραβήξετε μια φωτογραφία, να πιείτε νερό , να τσιμπήσετε ένα σνακ, να δείτε το κινητό σας κ.λπ.
Απαιτούν ένα μικρό χρόνο εκμάθησης. Στην αρχή θα τα κουνάτε λίγο άγαρμπα, αλλά σύντομα θα βρείτε τον σωστό τρόπο χρήσης. Διαβάστε παρακάτω για τη σωστή χρήση των μπατόν ώστε να ξεκινήσετε να τα χρησιμοποιείτε σωστά.
Δεν είναι κατάλληλα για όλους τους τύπους των εδαφών. Σε πολύ απότομα εδάφη, όταν δηλαδή απαιτείται σκαρφάλωμα, τα μπατόν δυσχεραίνουν την πορεία και μπορεί να είναι επικίνδυνα. Η χρήση των χεριών σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πολύ καλύτερη και ασφαλέστερη. Μαζέψτε και ασφαλίστε τα μπατόν στο σακίδιό σας όταν διασχίζετε απότομα εδάφη ή επικίνδυνα μονοπάτια και έχετε τα χέρια σας ελεύθερα για να μπορείτε να πιάνεστε αριστερά-δεξιά.
Αυξάνουν το βάρος του εξοπλισμού σας. Ένα τυπικό ζευγάρι μπατόν θα αυξήσει το συνολικό βάρος του εξοπλισμού σας κατά περίπου μισό κιλό.

4. Τύποι μπατόν πεζοπορίας

1. Τηλεσκοπικά μπατόν πεζοπορίας

Ο πιο συνηθισμένος τύπος είναι τα τηλεσκοπικά μπατόν πεζοπορίας γιατί είναι τα πιο πρακτικά. Αποτελούνται συνήθως από 2 ή 3 μέρη τα οποία μπαίνουν το ένα μέσα στο άλλο και ρυθμίζονται στο μήκος που επιθυμείτε κάθε φορά. Έτσι μπορείτε να τα κλείσετε για να τα αποθηκεύσετε ή να τα ανοίξετε για να τα χρησιμοποιήσετε.

Τηλεσκοπικά Μπατόν Komperdell Ridgehiker Cork Powerlock |

Μερικά μοντέλα έχουν ενσωματωμένο σύστημα απορρόφησης κραδασμών (αντικραδασμικό σύστημα) το οποίο ανακουφίζει ακόμα περισσότερο τις αρθρώσεις των ποδιών στην κατάβαση. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα ειδικά σχεδιασμένο ελατήριο το οποίο βρίσκεται εσωτερικά του μπατόν. Το σύστημα αυτό ενεργοποιείται/απενεργοποιείται κατά βούληση (συνήθως περιστρέφοντας λίγο το μπατόν στο κάτω μέρος) ανάλογα με τις ανάγκες της πεζοπορίας.

2. Πτυσσόμενα/σπαστά μπατόν πεζοπορίας

Τα πτυσσόμενα μπατόν αποτελούνται συνήθως από 2 ή 3 μέρη και πιάνουν πολύ λίγο χώρο όταν είναι διπλωμένα. Είναι ιδανικά για δρομείς ορεινού βουνού αλλά και για ταξιδιώτες που θέλουν να χωράνε τα μπατόν μέσα στο σακίδιο. Τα μέρη κουμπώνουν μεταξύ τους και ασφαλίζουν έτσι ώστε να μην ανοίξουν όταν δεν πρέπει (για παράδειγμα, αν το μπατόν σκαλώσει κάπου και το τραβήξετε).

3. Ξύλινα μπατόν πεζοπορίας (μπαστούνια πεζοπορίας, μαγκούρες ή γκλίτσες)

Τα ξύλινα μπαστούνια πεζοπορίας είναι συνήθως χειροποίητα από κάποιο σκληρό και ανθεκτικό ξύλο. Δεν είναι ρυθμιζόμενα, ούτε έχουν αντικραδασμικούς μηχανισμούς. Στη χώρα μας είναι γνωστά τα μπαστούνια πεζοπορίας από ξύλο αγριελιάς, οξιάς, ελάτου ή καστανιάς. Τα καλύτερα όμως θεωρούνται τα μπαστούνια από κρανιά. Η κρανιά είναι δέντρο φυλλοβόλο με πολύ ανθεκτικό ξύλο που συναντάται κυρίως στη Β. Ελλάδα. Για τα μπαστούνια αυτά μπορεί να ακούσετε ολόκληρες ιστορίες από τον προπάππου που τα είχε φτιάξει έως το δισέγγονο που τα χρησιμοποιεί τώρα!

5. Τα 2 πιο συνηθισμένα υλικά κατασκευής μπατόν πεζοπορίας

Τα μπατόν πεζοπορίας κατασκευάζονται συνήθως από τα εξής υλικά, το καθένα με συγκεκριμένα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, ανάλογα με το είδος της πεζοπορίας και τις ανάγκες του χρήστη:

1. Αλουμίνιο

Το αλουμίνιο είναι το πιο κοινό υλικό κατασκευής μπατόν, λόγω της ισορροπίας που προσφέρει μεταξύ τιμής, αντοχής και βάρους.

Πλεονεκτήματα
1. Ελαφρύ: Αν και δεν είναι τόσο ελαφρύ όσο τα ανθρακονήματα, το αλουμίνιο παραμένει ελαφρύ και άνετο για μεγάλης διάρκειας χρήση.
2. Ανθεκτικό: Το αλουμίνιο είναι ανθεκτικό σε χτυπήματα και γρατζουνιές, προσφέροντας μακροχρόνια χρήση.
3. Οικονομικό: Είναι πολύ πιο προσιτό οικονομικά από άλλα υλικά, καθιστώντας το κατάλληλο για αρχάριους.
4. Ανθεκτικότητα στη θερμοκρασία: Το αλουμίνιο είναι σχετικά ανθεκτικό στις αλλαγές θερμοκρασίας.

Μειονεκτήματα:
1. Βάρος: Αν και είναι ελαφρύ, είναι βαρύτερο από τα ανθρακονήματα και το τιτάνιο.
2. Δυνατότητα Λυγίσματος: Αν δεχτεί πολύ μεγάλη πίεση, μπορεί να λυγίσει ή να παραμορφωθεί, αλλά δεν θα σπάσει εύκολα.

2. Ανθρακονήματα (Carbon Fiber)

Τα ανθρακονήματα (carbon) είναι πιο εξελιγμένο και ακριβό υλικό σε σχέση με το αλουμίνιο, προσφέροντας πολλά πλεονεκτήματα στους πεζοπόρους που αναζητούν χαμηλό βάρος και υψηλή απόδοση.

Πλεονεκτήματα:
1. Πολύ Ελαφρύ: Το carbon είναι εξαιρετικά ελαφρύ, ιδανικό για μεγάλες πεζοπορίες ή ορειβασία, όπου κάθε γραμμάριο μετράει.
2. Μειωμένοι Κραδασμοί: Το carbon απορροφά κραδασμούς καλύτερα από το αλουμίνιο, με αποτέλεσμα να προσφέρει πιο άνετη εμπειρία σε ανώμαλα εδάφη.
3. Αντοχή στη διάβρωση: Δεν οξειδώνεται και δεν επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες, όπως η υγρασία.

Μειονεκτήματα:
1. Εύθραυστο: Παρότι είναι ισχυρό, το carbon μπορεί να σπάσει ξαφνικά υπό μεγάλη πίεση ή αν δεχτεί χτυπήματα από συγκεκριμένες γωνίες.
2. Κόστος: Είναι σημαντικά πιο ακριβό από το αλουμίνιο, καθιστώντας το λιγότερο προσιτό για τον μέσο χρήστη.

Κάθε υλικό έχει τη δική του θέση στην αγορά των μπατόν πεζοπορίας, προσφέροντας ποικιλία επιλογών για τους πεζοπόρους ανάλογα με τις προτιμήσεις τους, το επίπεδο εμπειρίας και τις συνθήκες πεζοπορίας.

6. Ρύθμιση του μήκους των μπατόν πεζοπορίας

Γενικά δεν υπάρχει κάποιος αυστηρός κανόνας για την 100% σωστή χρήση των μπατόν πεζοπορίας. Κάθε άνθρωπος περπατάει με το δικό του στυλ, έχει διαφορετικό δρασκελισμό και στάση σώματος, επομένως μπορεί να χρησιμοποιεί τα ίδια μπατόν στο ίδιο έδαφος διαφορετικά από κάποιον άλλον. Όμως υπάρχουν μερικοί βασικοί κανόνες που η εμπειρία έχει δείξει ότι πρέπει να ξεκινήσετε από κει. Στη συνέχεια, αφού αποκτήσετε μια σχετική εμπειρία, μπορείτε να προσαρμόσετε τη χρήση των μπατόν όπως σας βολεύει καλύτερα.

1. Ρύθμιση του μήκους των μπατόν πεζοπορίας σε ίσιο έδαφος

Η ρύθμιση του σωστού μήκους μπορεί να γίνει με 2 τρόπους. Ο ένας τρόπος λέει ότι ρυθμίζετε τα μπατόν ώστε ο αγκώνας σας να σχηματίζει γωνία 90° με τα μπατόν όταν βρίσκεστε σε επίπεδο έδαφος. Αυτή είναι και η πιο συνηθισμένη αρχική ρύθμιση για να ξεκινήσετε την πεζοπορία σας. Ο άλλος τρόπος λέει ότι ρυθμίζετε τα μπατόν σε τέτοιο ύψος ώστε το πάνω μέρος του μπατόν να βρίσκεται στο ύψος της μέσης σας. Δοκιμάστε και τους 2 τρόπους, ίσως κάποιος σας βολεύει περισσότερο.

2. Ρύθμιση του μήκους των μπατόν πεζοπορίας σε επικλινές έδαφος

Αν ξεκινάτε ένα ανηφορικό μονοπάτι, μειώστε το μήκος των μπατόν κατά μερικά εκατοστά. Αντίθετα, αν ξεκινάτε την κατάβαση αυξήστε το μήκος των μπατόν κατά μερικά εκατοστά. Ξαναρυθμίστε μετά από 100 m.

Γενικά, η ρύθμιση του μήκους των μπατόν δεν πρέπει να γίνει πάνω από 1-2 φορές, γιατί ανακόπτει το ρυθμό της πεζοπορίας. Αν το πεδίο αλλάξει σε κατηφορικό απλά πιάστε τα μπατόν από το πάνω μέρος της λαβής ενώ αν αλλάξει σε ανηφορικό, πιάστε τα μπατόν λίγο πιο χαμηλά από τη λαβή. Κάποια μπατόν έχουν επιπλέον αναπαυτική επένδυση και πιο χαμηλά από την κύρια λαβή για αυτόν ακριβώς το λόγο.

Ρύθμιση του μήκους των μπατόν πεζοπορίας ανάλογα με το έδαφος

7. Σωστή χρήση των μπατόν πεζοπορίας

Αφού ρυθμίσετε σωστά το μήκος των μπατόν, είστε έτοιμοι να τα χρησιμοποιήσετε. Μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε με 3 τρόπους:

Αριστερό πόδι-δεξί μπατόν (και αντίστροφα): Κάθε μπατόν μετακινείται μπροστά μαζί με το αντίθετο πόδι. Δηλαδή, όταν το αριστερό μπατόν είναι μπροστά τότε είναι και το δεξί πόδι μπροστά. Αυτή είναι και η πιο φυσιολογική χρήση, γιατί ακολουθεί τη φυσική κίνηση των χεριών και παρέχει τη μέγιστη ισορροπία στο περπάτημα.
Αριστερό πόδι-αριστερό μπατόν (και αντίστροφα): Κάθε μπατόν μετακινείται μπροστά μαζί με το πόδι της ίδιας πλευράς. Δηλαδή, όταν το αριστερό μπατόν είναι μπροστά τότε είναι και το αριστερό πόδι μπροστά. Αυτή η κίνηση μειώνει λίγο την κούραση στα πόδια και είναι ένα ωραίο διάλειμμα ανακούφισης για κάποιους μυς στα πόδια. Δεν μπορεί όμως να συνεχιστεί για πολλή ώρα.
Ταυτόχρονη κίνηση μπατόν: Δηλαδή, όταν το αριστερό μπατόν είναι μπροστά τότε είναι και το δεξί μπατόν μπροστά. Μοιάζει λίγο με την κίνηση των σκιέρ όταν θέλουν να δώσουν επιπλέον ώθηση και ταχύτητα σε μια κατάβαση. Στην πεζοπορία είναι χρήσιμη όταν χρειάζεστε επιπλέον ώθηση για να ανεβείτε μια απότομη ανηφόρα ή να ξεπεράσετε κάποιο εμπόδιο στο μονοπάτι σας.

8. Μερικές συμβουλές

Πιάστε τα μπατόν χαλαρά χωρίς να τα σφίγγετε. Το χέρι σας θα κουραστεί και θα ιδρώσει γρήγορα αν σφίγγετε πολύ τα μπατόν.
Κρατήστε σχετικά άκαμπτους τους αγκώνες σας και προσπαθήστε να δίνετε την απαραίτητη ώθηση με τους ώμους σας.
Χρησιμοποιήστε τις πεταλούδες χιονιού όταν πεζοπορείτε σε χιόνι ή σε πολύ μαλακό έδαφος. Διευκολύνουν πολύ και δεν σπαταλάτε ενέργεια να "ξεσκαλώνετε" τα μπατόν από τη λάσπη ή το χιόνι.
Σε σκληρό έδαφος ή έδαφος που γλυστράει χρησιμοποιήστε τις πλαστικές μύτες για καλύτερη πρόσφυση και μείωση του θορύβου.
Να χρησιμοποιείτε πάντα και τα δύο μπατόν και όχι το ένα για να αποκομίζετε τα μέγιστα οφέλη από τη χρήση τους.
Στις ανηφόρες απενεργοποιήστε τον αντικραδασμικό μηχανισμό των μπατόν (αν υπάρχει). Όχι μόνο δεν προσφέρει κάτι, αλλά σπαταλάτε περισσότερη ενέργεια σε κάθε σας βήμα.
Αν κάποιος από την παρέα δεν έχει μπατόν και δυσκολεύεται στη διαδρομή δώστε του το ένα μπατόν σας για να τον διευκολύνετε.

9. Φροντίδα και συντήρηση των μπατόν πεζοπορίας

Όπως όλα τα προϊόντα, έτσι και τα μπατόν πεζοπορίας χρειάζονται λίγη φροντίδα για να διαρκέσουν περισσότερο. Ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες:

Όπως όλα τα είδη κάμπινγκ μετά από μια εκδρομή, τα μπατόν σας πρέπει να καθαριστούν από λάσπη και χώματα. Ένα βρεγμένο πανί είναι μια χαρά για το σκοπό αυτό.
Αποθηκεύστε τα μπατόν με τους μηχανισμούς ασφάλισης απασφαλισμένους. Οι μηχανισμοί αυτοί θα διαρκέσουν περισσότερο όταν δεν βρίσκονται υπό συνεχή τάση/πίεση.
Μην λαδώνετε τα μπατόν πεζοπορίας με Ballistol ή WD40 παρά μόνο σημειακά στα σημεία τριβής, σε βίδες, παξιμάδια ή στα μεταλλικά μέρη. Θέλει προσοχή με τη λίπανση γιατί μπορεί μετά τα μπατόν να γλυστράνε.
Μην ξεπερνάτε τις ενδείξεις STOP που έχουν οι τηλεσκοπικοί μηχανισμοί.
Μη παραβιδώνετε ή παρασφίγγετε τον μηχανισμό ασφάλισης.

10. Συνήθεις Ερωτήσεις

1. Θέλω να αγοράσω μπατόν με λαβή από φελλό αλλά φοβάμαι μήπως ο φελλός τρίβεται και χαλάσει γρήγορα. Ισχύει; Όχι, ο φελλός στις λαβές των μπατόν είναι τόσο ισχυρά συμπιεσμένος και κολλημένος που δεν τρίβεται καθόλου ακόμα και μετά από πολλές πολλές πεζοπορίες. Το υλικό στις λαβές των μπατόν είναι περισσότερο θέμα προτίμησης και προσωπικού γούστου. Θα περάσουν χρόνια μέχρι να αρχίσει να φθείρεται ο φελλός στο μπατόν σας.
2. Είναι καλύτερα να περπατάω με ένα μπαστούνι ή με δύο; Η πεζοπορία με ένα μπατόν πεζοπορίας προσφέρει μεγαλύτερα οφέλη από το να μην χρησιμοποιείτε καθόλου. Θα έχετε καλύτερη ισορροπία στα μονοπάτια, μια υποβοήθηση στις ανηφόρες και όλα τα πλεονεκτήματα που αναφέραμε πιο πάνω. Αν επιπλέον χρησιμοποείτε 2 μπατόν, τότε τα χέρια σας γυμνάζονται ομοιόμορφα, καθώς δεν πέφτει το βάρος μόνο στο ένα, και έτσι τελικά ενισχύετε την αντοχή και τη συνολική σας ταχύτητα πεζοπορίας.
3. Πόσο ψηλό πρέπει να είναι το μπατόν πεζοπορίας; Σε μια πεζοπορική διαδρομή χωρίς ανηφόρες ή κατηφόρες, τα μπατόν πεζοπορίας πρέπει να είναι ρυθμισμένα στο ύψος εκείνο όπου αν τα πιάσετε από την λαβή, ο αγκώνας σας είναι λυγισμένος 90 μοίρες. Ανάλογα με την κλίση του πεδίου, ο κανόνας αυτός αλλάζει (βλ. παραπάνω).
1. Όταν δεν τα χρησιμοποιώ πώς να τα δένω στο σακίδιό μου για να μη με ενοχλούν; Τα περισσότερα μπατόν έρχονται μαζί με μια θήκη μεταφοράς, την οποία μπορείτε να την δέσετε στο πλάι του σακιδίου ή να την βάλετε και μέσα στο σακίδιο αν χωράει. Η θήκη είναι χρήσιμη γιατί πολλές φορές τα μπατόν έχουν λάσπες ή χώματα και έτσι αποφεύγετε να λερώσετε το περιεχόμενο του σακιδίου σας. Αν δεν έχετε θήκη, θα παρατηρήσετε ότι τα περισσότερα σακίδια πεζοπορίας έχουν ειδικές θηλιές εξωτερικά για τα μπατόν σας.
Δείτε παρακάτω το σχέδιο από το wikihow.