Η ορειβασία σήμερα είναι από τα πιο διαδεδομένα σπορ σ’ όλο τον κόσμο. Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας γράφτηκε κι αυτό το άρθρο για την ορειβασία με σκοπό να βοηθήσει όσους σκοπεύουν να ασχοληθούν με το βουνό.
Βασική αρχή πρέπει να είναι:
ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ ΑΦΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΘΟΥΝ.
Αν όμως κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν, πρέπει τα προβλήματα να τα αντιμετωπίζουμε ψύχραιμα, χωρίς περιττές και σπασμωδικές κινήσεις και προπαντός με λογική. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να κατατάξουμε τους κινδύνους σε δύο κατηγορίες:
α) υποκειμενικούς και β) αντικειμενικούς.
Α) Υποκειμενικοί : Είναι οι κίνδυνοι που προέρχονται απο κάποιο σφάλμα καθαρά δικό μας ή της συντροφιάς μας. Τέτοια σφάλματα ξεκινούν πολλές φορές από υπερβολικό ενθουσιασμό και σιγουριά για τον εαυτό μας.
Στους υποκειμενικούς κινδύνους εντάσσεται:
1) Η εξαντληση (κούραση σωματική, Ψυχική πνευματική Η άσκοπη κατανάλωση δυνάμεων σε εύκολα ή δύσκολα περάσματα. Πρέπει, λοιπόν, να κρατάμε αποθέματα δυνάμεων, που πιθανόν να χρειαστούμε σε περίπτωση κινδύνου.
2) Η επιπολαιότητα : Πρέπει να ζυγίζουμε τα πράγματα πολύ, πριν πάρουμε την απόφασή μας για κάτι να αναπτύξουμε τις ικανότητες της κρίσεως και της προνοητικότητας. Η σχολαστικότητα και η προσοχή πρέπει να είναι οι άξονες στους οποίους θα κινηθούμε.
3) Η έλλειψη απόστασης ασφαλείας : Κρατάμε, πάντα, αποστάσεις ασφαλείας, τόσο στο περπάτημα, άσο και στην ανάβαση.
4) Η έλλειψη ετοιμότητας : Πρέπει κάθε στιγμή να είμαστε σε ετοιμότητα για να αντιμετωπίσουμε κάτι, αλλά και να προλάβουμε να ειδοποιήσουμε τους άλλους για ότι συμβεί.
5) Η άγνοια στοιχειωδών πραγμάτων : Σε σχέση με το περπάτημα, τη διατροφή, τις προμήθειες σε νερό, τρόφιμα, ενδυμασία, την προφύλαξη από τον καιρό.
6) Η νόσος του βουνού : Η απότομη μετάβαση από μικρό σε μεγάλο υψόμετρο, η έλλειψη οξυγόνου ή η κούραση, δημιουργεί συμπτώματα όπως, δύσπνοια, κεφαλαλγία, εμετούς, ταχυπαλμία και γενική κακουχία του σώματος. Χρειάζεται πολύ καλή προετοιμασία ( Ψυχική και σωματική ) και αποφυγή από αλκοολούχα ποτά.
7) Η γενική υποθερμία Τα ακατάλληλα ή βρεγμένα ρούχα, η ανεπαρκής τροφή, η κούραση, ή ένας τραυματισμός δημιουργούν συμπτώματα όπως τρεμούλα, κρυάδες, υπνηλία, χαμηλό σφυγμό, χλώμιασμα, αργή αναπνοή, λιποθυμία. Η βοήθεια που θα πρέπει να δώσουμε είναι προσφορά ζεστού ροφήματος ( σούπα - τσάϊ), και να μην τον αφήσουμε να αποκοιμηθεί, αλλά να του προσφέρουμε ζεστά ρούχα και συντροφιά ώσπου να συνέλθει κάπως.
8) Η ηλίαση : Η έκθεση επί πολλή ώρα στον ήλιο δημιουργεί ζαλάδες, βουητό στ' αυτιά, αδιαθεσία, τάση για εμετό, λιποθυμία. Η προσπάθειά μας επικεντρώνεται στη μεταφορά του πάσχοντα σε σκιερά μέρος. Τον ξαπλώνουμε και ανασηκώνουμε το πάνω μέρος του σώματος του λασκάρουμε τα ρούχα, τον δροσίζουμε με κομπρέσσες και του δίνουμε να πιεί κρύα ποτά ( όχι αλκοόλ ).
9) Τα εγκαύματα Είναι δερματικά και οφείλονται στον ήλιο και την έλλειψη προστατευτικών μέτρων ή οφθαλμικά, που οφείλονται πάλι στον ήλιο και την έλλειψη ειδικών γυαλιών. Χρειάζεται ο παθών κρύες κομπρέσσες και επάλειψη με προστατευτική κρέμα. Μεταφορά του παθόντα σε σκιερά μέρος αν έχει πρόβλημα στα μάτια και τοποθέτηση ειδικού κολλύριου αν υπάρχει, αλλιώς το αντικαθιστούμε πρόχειρα με μαύρο τσάϊ ή γάλα και τοποθέτηση άζας γύρω από τα μάτια.
Β) Η αβλεψία πάνω στα προηγούμενα δημιουργεί αντικειμενικούς κινδύνους. Τέτοιοι μπορεί να οφείλονται σε :
1) Κατολίσθηση : 'Οταν ξεκολλούν ολόκληρα κομμάτια βράχου και κατρακυλούν στην πλαγιά του βουνού.
α) Αποφυγή , λοιπόν, άσο μπορείτε από περιοχές που οι κατολισθήσεις είναι συνηθισμένες, όπως σεμινές, σχισμές κλπ.
β) Διαλέξτε σίγουρα μονοπάτια και περάστε τα τις κατάλληλες ώρες της ημέρας.
γ) Κατά την ανάβαση κρατάτε μικρές αποστάσεις από τους άλλους ορειβάτες και φροντίστε να βρίσκεστε έξω από τη γραμμή πτώσεως.
δ) Αν αντιληφθείτε κάποια κατολίσθηση ειδοποιήστε αμέσως τους άλλους ορειβάτες
2) Η καταιγίδα , ο κεραυνός, η θύελλα : Τα σύννεφα της καταιγίδας δημιουργούν βροχή ή χαλάζι. Ο κεραυνός δημιουργείται κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας και είναι ένας σπινθήρας που εμφανίζεται ανάμεσα σε δύο σύννεφα ή ένα σύννεφο και τη γη. Τα φαινόμενα αυτά συνοδεύονται σχεδόν πάντα από σφοδρούς ανέμους. Στην περίπτωση αυτή αποφύγετε τα επικίνδυνα σημεία και αναζητήστε ασφαλείς χώρους. Φορέστε έγκαιρα τα ρούχα που έχετε για τη βροχή. Αποφύγετε καταρράκτες, μεμονωμένα δέντρα και συρματόσχοινα. Τοποθετείστε όλα τα μεταλλικά αντικείμενα και τα υγρά σχοινιά σε κάποια απόσταση. Επιλέξτε ένα σημείο δίπλα στο βράχο και μείνετε εκεί. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να καταφύγετε σε σπηλιές, σχισμές ή σεμινέ.
3) Χιονοπτώσεις : Οι συνθήκες αλλάζουν εντελώς με το χιόνι, ο κίνδυνος μεγαλώνει πολύ. Αν έχετε βραχεί αλλάξτε ρούχα, αποφύγετε τα επικίνδυνα σημεία. Μπορείτε να εξασκηθείτε στην ορειβασία κάτω από κακές καιρικές συνθήκες, πριν ξεκινήσετε για μια κανονική πορεία.
4) Ομίχλη : Η ομίχλη είναι ένα σύννεφο που σχηματίζεται στην επιφάνεια της γης από συμπυκνωμένους υδρατμούς, οι οποίοι όμως δεν μεταβάλλονται σε βροχή. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να χάσετε τον προσανατολισμό σας. Είναι απαραίτητο να γνωρίζετε καλά τη χρήση της πυξίδας και του χάρτη. Διαλέξτε ένα γνωστά δρόμο για την κατάβαση. Η ομάδα πρέπει να είναι μαζί, ο ένας ορειβάτης πολύ κοντά στον άλλον.
5) Σκοτάδι : Μια αργοπορημένη εκκίνηση έχει σαν αποτέλεσμα να καθυστερήσει κάποιος και να μην προλάβει να επιστρέψει πριν σκοτεινιάσει. Αν διαπιστώσετε ότι το επόμενο σημείο ασφάλειας είναι μακριά, καλύτερα να διανυκτερεύσετε επιτόπου. Η ομάδα είναι καλά να μείνει κι εδώ μαζί, όπως και στην ομίχλη, όσο εύκολη κι αν είναι η διαδρομή.
