Τα κείμενα που ακολουθούν είναι απλά για να γίνουν κατανοητά και σε όσους πρόκειται ν΄ ασχοληθούν πρώτη φορά με πυξίδα και χάρτη.
Η πυξίδα είναι ένα αναγκαίο όργανο, που αφού το γνωρίσετε και το μάθετε πρέπει να το έχετε πάντα μαζί σας αν αποφασίσετε ν΄ ασχοληθείτε με την πεζοπορία.

Τι είναι πυξίδα;
Πυξίδα είναι το όργανο που έχει μια μαγνητική βελόνα που δείχνει πάντα το βορρά. Εκτός από τη βελόνα στην πυξίδα υπάρχει ένας δίσκος όπου φαίνονται τα νούμερα από 0 μέχρι 360. Τα νούμερα αυτά υποδηλώνουν μια κατεύθυνση σε σχέση με τον άξονα βορρά - νότου και μετρούνται σε μοίρες π.χ το 0° ή Ν είναι ο βορράς, το 90° ή Ε η ανατολή, το 180° ή S ο νότος και το 270° ή W η δύση.

Υπάρχουν δύο είδη πυξίδας
1) η πρισματική όπου η μαγνητική βελόνα του βορρά κινείται μαζί με το δίσκο που γράφει τις μοίρες και
2) η πυξίδα για χρήση χάρτη όπου η μαγνητική βελόνα του βορρά κινείται χωρίς να συμπαρασύρει το δίσκο με τις μοίρες που τον γυρνάτε μόνοι σας.

 Η πρισματική πυξίδα χρησιμοποιείται μόνο στο πεδίο, εκεί που πρόκειται να περπατήσετε


Χρήση στο πεδίο
Κάποιος σας δίνει τον προορισμό που θ΄ ακολουθήσετε π.χ 30° πορεία. (όπως στις αναλυτικές περιγραφές)
Οι απλές δύο κινήσεις:
1) Κρατώντας την πυξίδα όπως στην φωτό 1 στρέφετε όλο το σώμα σας μέχρι να δείτε στο μπροστινό μέρος της ο κινητός δίσκος να δείχνει 30° .
2) Περπατάτε σε αυτή την κατεύθυνση.
Αν δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσετε πυξίδα σε συνδυασμό με χάρτη δεν χρειάζεται τίποτε άλλο.

Πυξίδα χάρτη
Η πυξίδα χάρτη είναι κατάλληλη και για το πεδίο και για χρήση σε χάρτη και είναι λίγο πιο περίπλοκη. Φροντίστε να έχετε αγοράσει μια πυξίδα για να κατανοήσετε καλύτερα αυτά που θα διαβάσετε.
Η πυξίδα όπως παρατηρείτε είναι διαφανής για να μπορείτε να βλέπετε όταν την τοποθετείτε πάνω σ ένα χάρτη.
Αποτελείται από 3 μέρη
1) Το παραλληλόγραμμο πλαίσιο της πυξίδας
2) Τον περιστρεφόμενο δίσκο με τις μοίρες που τον γυρνάτε με το χέρι (πράσινο βέλος). Όταν ο δίσκος κινείται παρασύρει και τη σταθερή βελόνα (με την ένδειξη του βορρά) (μπλε βέλος)
3) Την μαγνητική κινητή βελόνα που δείχνει πάντα το βορρά (κόκκινο βέλος)

Ξεχωρίστε και κατανοήστε τα δύο βέλη της πυξίδας
1) την μαγνητική βελόνα που κινείται μόνη της ανάλογα με την κατεύθυνση του βορρά
2) την σταθερή βελόνα ένδειξης του βορρά, που κινείται μαζί με τον περιστρεφόμενο δίσκο όταν τον γυρίζετε εσείς.


 

Α) Χρήση της πυξίδας χάρτη στο πεδίο
Κάποιος σας δίνει τις μοίρες της κατεύθυνσης που θ΄ ακολουθήσετε π.χ 30° , όπως στις αναλυτικές περιγραφές των πεζοπορικών διαδρομών.

Οι απλές 3 κινήσεις για να βρείτε την κατεύθυνση σας
1) Κρατήστε την πυξίδα μπροστά στο σώμα σας όπως στη φωτό 2
2) Γυρίστε τον περιστρεφόμενο δίσκο ώστε στο μπροστινό του σημείο (μαύρο βέλος στη φωτό 2 να δείχνει την ένδειξη 30°
3) ΠΡΟΣΟΧΗ περιστρέψτε το σώμα σας κρατώντας σταθερά την πυξίδα όπως στη φωτό 1. Μόλις η μαγνητική κινητή βελόνα (η κόκκινη άκρη της) συμπέσει με την σταθερή βελόνα ένδειξης του βορρά του περιστρεφόμενου δίσκου (μπλε βέλος στη φωτό 2) σταματήστε. Εκεί που κοιτάζει η πυξίδα (και εσείς) είναι η πορεία που πρέπει να ακολουθήσετε.
Επαναλάβετε πολλές φορές την ίδια άσκηση με διαφορετικές μοίρες για να το συνηθίσετε.

Β) Χρήση της πυξίδας χάρτη, πάνω στο χάρτη
Η χρήση της πυξίδας χάρτη, πάνω στο χάρτη είναι απλή αλλά χρειάζεται εξοικείωση. Θυμηθείτε ότι πάντα στο πάνω μέρος ενός χάρτη βρίσκεται ο βορρά


Ας υποθέσουμε ότι θέλετε να πάτε από την Καλαμπάκα στο Κονισκό. 

1) Τοποθετείτε την πυξίδα πάνω στο χάρτη, όπως στη φωτογραφία, ώστε να κοιτά από την Καλαμπάκα προς τον Κονισκό, αδιαφορώντας που κοιτά η μαγνητική βελόνα ή ο περιστρεφόμενος δίσκος

 
2) Γυρίζετε τον περιστρεφόμενο δίσκο μέχρι η σταθερή βελόνα ένδειξης του βορρά (όχι η μαγνητική βελόνα) να δείχνει στο πάνω μέρος του χάρτη. Διαβάστε τις μοίρες που δείχνει ο περιστρεφόμενος δίσκος στο μπροστινό τμήμα της πυξίδας π.χ 60°

3) γνωρίζοντας ότι η πορεία που θ΄ ακολουθήσετε είναι 60° πάρτε την πυξίδα από τον χάρτη και επαναλάβατε τα 3 βήματα στη χρήση πυξίδας χάρτη στο πεδίο (Α).