Τα μπατόν αποτελούν βασικό εξοπλισμό για πολλούς περιπατητές, πεζοπόρους, backpackers και ορειβάτες.
Οι λόγοι είναι απλοί: Ενισχύουν τη σταθερότητά και παρέχουν την απαραίτητη υποστήριξη σε απαιτητικά τερέν, στις κατηφόρες αποσβαίνουν τεράστια ποσά κραδασμών που φυσιολογικά θα επιβάρυναν τις αρθρώσεις σου.
Για να έχεις τα μέγιστα δυνατά οφέλη από την χρήση τους, τα παρακάτω βήματα είναι για σένα:
Βρες το σωστό για σένα μήκος: Στόχος σου είναι να σχηματιστεί μια γωνία 90 μοιρών στον αγκώνα, όταν κρατώντας τα από την λαβή αυτά ακουμπούν το έδαφος.
Επιλέξτε χαρακτηριστικά: Η δυνατότητα ρύθμισης και αναδίπλωσης, το βάρος και οι μηχανισμοί ασφάλισης, είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να λάβεις υπόψη.
Συμβουλές για τη χρήση τους: Μερικά σημαντικά tips, όπως το πώς να χρησιμοποιείς τα μπατόν για να παρακάμψεις τα εμπόδια στο μονοπάτι, θα σε βοηθήσουν να φτάσεις πιο μακριά και πιο ψηλά.
Οι διαφορετικοί τύποι μπατόν
Πτυσσόμενα μπατόν: από τα πρώτα σύγχρονα σχέδια μπατόν, γνωστά και ως τηλεσκοπικά, αποτελούνται από δύο ή τρία στελέχη ώστε να μπορούν με ακρίβεια να ρυθμιστούν στο επιθυμητό μήκος. Το κάθε στέλεχος, ασφαλίζει είτε με έναν μοχλό, είτε σε παλαιότερα μοντέλα, περιστρέφοντας το κάθε στέλεχος δεξιόστροφα. Λόγω του απλού τους σχεδιασμού, έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και απαιτούν από ελάχιστη έως καθόλου συντήρηση. Είναι συνήθως βαρύτερα και πιο ογκώδη κατά την αποθήκευση από άλλους τύπους, όμως η χαμηλή τους τιμή τα καθιστά δημοφιλή μεταξύ των αρχαρίων πεζοπόρων.
Σπαστά μπατόν: μια κατηγορία που έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής τα τελευταία χρόνια και έρχεται από τον χώρο του ορεινού τρεξίματος. Ονομάζονται “σπαστά” διότι για την αποθήκευση τους, τα στελέχη που ενώνει ένα συνεχές συρματόσχοινο, αποσυνδέονται μειώνοντας τον όγκο τους στο ελάχιστον. Με ένα τράβηγμα όλων των στελεχών, ασφαλίζουν παραμένοντας τεντωμένα και στη συνέχεια το ύψος τους μπορεί να ρυθμιστεί ανάλογα. Είναι μια εξαιρετική επιλογή για σύντομες πεζοπορίες αφού χωρούν και στο μικρότερο πεζοπορικό σακίδιο.
Fixed: γνωστότερα μεταξύ των αθλητών nordic walking, αυτός ο τύπος μπατον μοιάζει πολύ με τα σπαστά, με τη διαφορά ότι δεν υπάρχει δυνατότητα προσαρμογής του μήκους τους. Αντ’ αυτού, παράγονται αρκετά διαφορετικά μήκη ώστε να επιλέξεις το κατάλληλο για σένα. Η απουσία μηχανισμού ρύθμισης τα κάνει τα ελαφρύτερα με διαφορά και ορισμένα μοντέλα να ζυγίζουν μόλις 142 γραμμάρια το κάθε μπατόν.
Υλικό κατασκευής
Το υλικό από το οποίο το μπατόν είναι φτιαγμένο, επηρεάζει παράγοντες όπως:
- Τιμή
- Βάρος
- Αντοχή
- Ελαστικότητα
Αυτές είναι οι δύο πιό δημοφιλής κατηγορίες υλικών που θα συναντήσεις:
Αλουμίνιο: Η πιο ανθεκτική και οικονομική επιλογή, τα μπατόν αλουμινίου (ανάλογα με την ποιότητα τους) ζυγίζουν μεταξύ 500 και 650 γραμμαρίων το ζευγάρι. Το βάρος, η τιμή και το πάχος των μπατόν εξαρτώνται άμεσα από το κράμα (μείγμα) αλουμινίου που έχει χρησιμοποιηθεί από τον κατασκευαστή. Κάτω από πολύ μεγάλη πίεση τα μπατόν αλουμινίου μπορεί να στραβώσουν, αλλά σπάνια θα σπάσουν.
Ανθρακόνημα (carbon): γνωστό για την μεγάλη του αντοχή και το πολύ χαμηλό του βάρος το ανθρακόνημα χρησιμοποιείται σε τμήματα ή και σε ολόκληρα μπατόν. Τα μπατόν από ανθρακόνημα είναι καλά στην απορρόφηση κραδασμών και ζυγίζουν μεταξύ 330 και 450 γραμμαρίων, είναι όμως πιο επιρρεπή σε σπασίματα σε σχέση με αυτά από αλουμίνιο.
Λαβές των μπατόν
Οι λαβές, είναι επίσης ένα σημαντικό σημείο διαφοροποίησης μεταξύ των μπατόν. Το σχήμα τους επιτρέπει στο χέρι σου να έχει ένα σταθερό και ξεκούραστο κράτημα με ευχάριστη αίσθηση ακόμα και μετά από πολλές ώρες πεζοπορίας. Σημαντικό ρόλο παίζει και το υλικό κατασκευής τους, με τα δημοφιλέστερα να είναι:
Φελλός: Φυσικός ή συνθετικός, αντιστέκεται στον ιδρώτα, απορροφά μέρος των κραδασμών και σύντομα παίρνει το σχήμα του χεριού σας. Ενδείκνυται για πεζοπορίες σε ζεστά κλίματα.
Αφρός: Απορροφά την υγρασία από τα χέρια σας και έιναι η πιο μαλακή επιλογή.
Λάστιχο: Προστατεύει τα χέρια από το κρύο, δε συγκρατεί υγρασία και είναι η καλύτερη επιλογή για χειμερινές δραστηριότητες. Όμως η πολύωρη χρήση τους χωρίς γάντια ή σε υψηλές θερμοκρασίες, μπορεί να προκαλέσει φουσκάλες.
Σημαντικά εξαρτήματα ενός μπατόν
Ιμάντες καρπού: Είναι ένα από τα συχνότερα λάθη που κάνουν ακόμα και έμπειροι πεζοπόροι. Για να τις χρησιμοποιήσεις σωστά, πέρασε το χέρι σου από μέσα, τράβηξε προς τα κάτω και κράτα σφιχτά το μπατόν. Με αυτό το τρόπο το βάρος μεταφέρεται στον καρπό σου και δεν χρειάζεται να κρατάς συνεχώς σφιχτά το μπατόν. Μπορείς να ρυθμίσεις το μέγεθος της θηλιάς με τον ιμάντα που προεξέχει.
Πεταλούδες (πιάτα): Οι πεταλούδες είναι ένα χρήσιμο αξεσουάρ που έρχεται με τα περισσότερα μπατόν. Σκοπός του είναι να αποτρέψει το μπατόν σου απο το να σφηνώσει στη σχισμή ενός βράχου ή σε κάποιο άλλο εμπόδιο από όπου αν δε βγει με προσοχή μπορεί να καταστραφεί. Συστήνουμε να έχεις τις μικρές πεταλούδες όλο το χρόνο στα μπατόν σου, ενώ μπορείς να αλλάξεις σε μεγαλύτερες για χρήση στο χιόνι ή την έντονη λάσπη.
Μύτες: Κατασκευασμένες από καρβίδιο ή ατσάλι, οι μύτες των μπατόν παρέχουν πρόσφυση σε κάθε επιφάνεια (ακόμα και στον πάγο). Απαραίτητο αξεσουάρ με ελάχιστο κόστος, είναι τα λαστιχένια καλύμματα για χρήση μέσα στην πόλη ή για την μεταφορά και αποθήκευση των μπατόν σου. Αν δεν ήρθαν με τα μπατόν σου, πωλούνται και ξεχωριστά
Συμβουλες για την χρήση των μπατών
Αν και το να μάθεις να χρησιμοποιείς μπατόν στις πεζοπορίες σου, είναι ήδη αρκετά εύκολο. Με τις παρακάτω συμβουλές, θα μπορείς να αντιμετωπίσεις κάθε εμπόδιο.
Εναλλάσοντας την κίνηση των μπατόν με των ποδιών σου
Ο ευκολότερος τρόπος να συνηθίσεις το περπάτημα με μπατόν, είναι η εναλλαγή του μπατόν με το πόδι σου στον ρυθμό που θα περπατούσε και χωρίς αυτά. Δηλαδή, αριστερό πόδι μπροστά σημαίνει δεξί μπατόν μπροστά και δεξί πόδι μπροστά σημαίνει αριστερό μπατόν μπροστά. Αν για οποιοδήποτε λόγο χάσεις το βήμα σου, μην ανησυχείς και συνέχισε να περπατάς με τα μπατόν πάνω από το έδαφος. Σε μερικά βήματα θα το έχεις βρει και πάλι χωρίς να χρειαστεί καν να το σκεφτείς.
Δύο μπατόν μαζί
Ανεβαίνοντας ή κατεβαίνοντας διαδρομές με έντονη κλίση, το να ακουμπάς και τα δύο μπατόν ταυτόχρονα στο έδαφος προσφέρει καλύτερη ισορροπία και διανομή του φορτίου μεταξύ των ποδιών και των μπατών σου. Σε αυτή τη περίπτωση, στηρίζεσαι στα μπατόν ανα δύο βήματα.
Αντιμετωπίζοντας τα εμπόδια
Τα μπατόν είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για την αντιμετώπιση διαφόρων εμποδίων στα μονοπάτια.
Διασχίζοντας ρέματα και ποτάμια: Τα μπατόν προσφέρουν την απαραίτητη στήριξη για την διάσχιση υδάτινων εμποδίων. Βεβαιώσου ότι οι άκρες του πατάνε σταθερά πριν από κάθε βήμα. Αν το νερό είναι αρκετά βαθύ, αύξησε το μήκος των μπατόν σου.
Λακκούβες με νερό: Μπορείς να “κάνεις το γύρο” ή αν όμως θες όλα τα βλέμματα πάνω σου, να στηρίξου στα δύο μπατόν σου και πήδα στην απέναντι μεριά (σου ευχόμαστε καλή τύχη).
Μεγάλοι βράχοι: Τοποθέτησε τα μπατόν σου μπροστά από το βράχο και στηρίξου σε αυτά για να κάνεις το πρώτο βήμα πάνω στον βράχο ώστε να τον υπερβείς.
Κορμοί δέντρων: Χρησιμοποίησε την ίδια τεχνική με αυτή του βράχου. Αν χρησιμοποιείς τον κορμό για να διασχίσεις κάποιο ρέμα, επέκτεινε μέχρι το τέρμα τα μπατόν σου για επιπλέον σταθερότητα.
Χρησιμοποιώντας τα για τη σκηνή σου
Ορισμένες ultralight σκηνές χρησιμοποιούν μπατόν για να στηθούν ώστε να ελαχιστοποιήσουν το τελικό βάρος τους. Αν χρησιμοποιείς μια τέτοια σκηνή, βεβαιώσου ότι τα μπατόν που θα επιλέξεις κάνουν για αυτή τη χρήση. Συνήθως, τα μοντέλα με ρυθμιζόμενο μήκος προτιμώνται σε σχέση με τα fixed, γιατί προσαρμόζονται στο τέλειο μήκος για τη σκηνή σου.
